acongosciàre , vrb Definitzione
provare o fàere congòscia, pena forte
Sinònimos e contràrios
angultiare
Ètimu
spn.
acongojar
Tradutziones
Frantzesu
angoisser
Ingresu
to cause anguish
Ispagnolu
angustiar,
acongojarse
Italianu
angosciare
Tedescu
beklemmen.
cajonàre , vrb: acajonare* Sinònimos e contràrios
intzimiai
Frases
cussu bantzigonzu li cajonat dolimentos mannos
Tradutziones
Frantzesu
causer,
occasionner
Ingresu
to cause
Ispagnolu
causar,
provocar
Italianu
cagionare
Tedescu
verursachen.
causài , vrb: causare Definitzione
fàere naschire, fàere bènnere calecunu efetu, mescamente dannu
Sinònimos e contràrios
intzimiai,
ocasionai
Frases
sa maladia chi zughet ndhe l'est causada dae su piponzu
Tradutziones
Frantzesu
causer
Ingresu
to cause
Ispagnolu
causare
Italianu
causare
Tedescu
verursachen.
incidài , vrb: incidiare,
incirai 1,
insidai 1,
intzediare,
intzidare,
intzidiare,
intziliare,
intzirai 1,
intzitai,
intzitare Definitzione
mòvere o fàere mòvere s'àteru atzitzandhodhu, naendho e faendho e ofendhendho puru, ponendho s'unu contras a s'àteru / incirai su logu = pònnere sa zente, sos àteros, o fintzas solu s'àteru in buluzu, fàghere pessare in su malu
Sinònimos e contràrios
aciopai,
ateneae,
atiare,
auntzare,
imbriscare,
incirigare,
inciulai,
insissiligai,
intrulliare,
intzifrire,
intzigare,
intzudie,
intzullire,
issolociare,
pretzipitare,
sotae,
tzintzigare,
ubetzare,
umprigare
/
intriscare,
mincidiare,
suberiare,
purruntzare,
tinghitare
Frases
un'ora ses intzidiendhe: ma si ti aferro ti ndhe passo sa gana! ◊ a filla mia est sa cumpàngia chi dha incidat a fai cussas cosas ◊ ti pregu chi no insidis de fronti a custa disputa, chi no fatzas su disconnotu! (Pani)◊ prus de unu l'intzediaiat pro la cherrer fàghere cantare ◊ non m'intzédies: menzus mudu ti abbarra!◊ no dhi neris cosa, a su pipiu, ca dh'incidas, ca est dormendisí!
2.
at incidau totu su logu chi depit andai a s'èstero ◊ su piciochedhu est incirendi is fradis a pedí dinai a sa mama ◊ ant iscambillau is pipius… funt giogus de natura…: ita bollis intzirai?!
Ètimu
itl.
incitare
Tradutziones
Frantzesu
provoquer
Ingresu
to cause
Ispagnolu
provocar,
atizar
Italianu
provocare,
rinfocolare
Tedescu
provozieren,
wieder entzünden.
intzimiài , vrb Definitzione
ingòllere o pònnere tema, intzimia, cuménciu de maladia; cumenciare, cumenciare a si pàrrere una maladia: nau de fémina, bènnere o èssere príngia
Sinònimos e contràrios
atemare,
cajonare,
colpire,
temiare
/
comentzari
2.
cussu dh'emu intzimiau dèu ◊ est intzimiau de mali ◊ est intzimiau de machiori
3.
ma poita boit sa levadora: ita est, intzimiada?! ◊ depit tenni fillu ca est intzimiada
4.
is fuedhus suus no intzímiant su siléntziu chi regnat in cussu logu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
causer
Ingresu
to cause
Ispagnolu
enfermar
Italianu
cagionare
Tedescu
verursachen.
ocasionài , vrb Definitzione
fàere naschire o fàere bènnere calecunu efetu, mescamente dannu; giare ifadu a s'àteru de dh'annervare
Sinònimos e contràrios
causai
/
intzidiare,
ispurtighisonai,
purruntzare,
suberiare
Frases
cussu mali nos at ocasionau dannus ◊ no depeis ocasionai dannu a nisciunus!
2.
no mi ocasionis, oi, ca seu de ispétzia mala!
Tradutziones
Frantzesu
causer,
provoquer
Ingresu
to cause
Ispagnolu
causar,
ocasionar
Italianu
causare,
provocare
Tedescu
verursachen,
bewirken,
veranlassen.
salargiàre , vrb: assalarzare,
salarjare,
salarzare Definitzione
fàere mòvere, istesiare, cúrrere o fuire de mala manera pigandho a boghes o fintzes iscudendho, coment’e faendho assicare o tímere: si narat fintzes po cosa (dannu, ammeletzu, perígulu) chi ponet pistighíngiu forte, mannu, apretosu
Sinònimos e contràrios
agegherai,
assuidari,
assulurgiare,
isciuliai,
ispabuciare,
istrajare,
istratallai,
isvalostiare,
surrullai,
trambuscare,
ussiare
/
grisai
| ctr.
achedare,
asserenare,
assussegai
Frases
no salarzes sas berbeghes ca sunt próssimas e lis faghet male a cúrrere! ◊ a s'isparu su bestiàmine si est totu salarzadu ◊ ehi oe, si leo cussu fuste ti salarzo! ◊ salàrzache sas pudhas ca sunt bichendhe sos fiores! ◊ a sos furones los at salarzados e fuidos sunt rajendhe ◊ cussu dannu at salarzadu totu sa bidha
2.
m'intendho su coro salarzadu: depet èssere cussu gafè chi apo bufadu
Tradutziones
Frantzesu
agiter,
troubler,
mettre en deroute
Ingresu
to cause a turmoil
Ispagnolu
alborotar,
ahuyentar,
dispersar
Italianu
subbugliare,
esagitare,
méttere in fòrte agitazióne,
sgominare,
sbaragliare
Tedescu
in Aufruhr versetzen,
erschüttern,
aufregen.
trambuscàre , vrb: trobbuscare,
trubbuscare,
trumbuscare,
trummuscare Definitzione
pònnere avolotu, fàere murigu, pesaresindhe cun fortza po aferrare a ccn. o ccn. cosa, iscúdere, atumbare o àteru deasi; nau de su tempus, isconciare, cambiare in malu / oju trambuscadu = malu, malàidu
Sinònimos e contràrios
agegherai,
assulurgiare,
isciuliai,
ispabuciare,
trumbugliai
/
afarcai,
salargiare,
trubare
Frases
arribbaos a cara a unu tzilleri cumintzant a si trubbuscare: una tropa de zòvanos s'est iscudendhe e picandhe a predas ◊ su procu de pressorju trumbuscadu chin su tirju s'arràsciat su pojolu ◊ cust'atzorodhu at trambuscadu totu sas datas e no si cumprendhet prus nudha ◊ bentos de gherra si sunt trambuscados
2.
cust'ómine giughiat un'oju trambuscadu, ma no fit feu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mettre en émoi,
se jeter (sur)
Ingresu
to cause a turmoil,
to throw oneself
Ispagnolu
alborotar,
lanzarse,
arremeter
Italianu
subbugliare,
avventarsi
Tedescu
in Aufruhr versetzen,
sich stürzen.